Yến sào không chỉ là vận may và tư vấn vận hành và bảo vệ nhà yến

Yến sào đã và đang trở thành một nhu cầu rất Hot trên thế giới. Nó đã có một lịch sử phát triển lâu đời. Vậy tại sao chúng ta lại không làm như các nước láng giềng trong việc kiến tiền từ nguồn tài nguyên thiên nhiên này?



   "Vận may" có thể tìm thấy trong lòng đất hoặc trong lòng biển cả, nhưng nếu bạn nuôi chim yến thì vận may lại nằm trên bầu trời!. Ở Malai, nuôi chim yến được coi là một ngành ngành nghề trong nông nghiệp với những người nuôi yến được gọi là nông dân "công nghệ cao" hay "nông dân tỷ phú". Mỗi buổi tối, nhà nhà lại háo hức mở máy thu hình để quan sát từng đàn chim bay về "hang động" - là những căn nhà yến theo mô hình "Khách sạn 5sao" họ làm để dẫn dụ chúng.

 Tổ của chúng được làm từ nước bọt của những con chim yến loài Aerodramus fuciphagus -yến hàng/ yến tổ trắng - đây là một trong những thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, đứng đầu trong nhóm cao lương mỹ vị của người xưa. Với các món ăn chỉ dành cho vua chúa, yến sào được xếp đứng đầu trong danh sách món "Bát trân" hay "thập trân" xưa và nay: Yến sào, bàn tay gấu, nem công, chà phụng, da tê ngưu (da nách con tê giác), gân nai, môi đười ươi, vòi voi, vi cá, bào ngư, nhân sâm, hải sâm, sò điệp... (mỗi thời, mỗi triều đại lại có những dach sách món "bát trân hay thập trân" khác nhau. Nhưng thời nào thì yến sào cũng đều có mặt!).

 Qua thời gian, giá của mỗi kg yến sào bắt đầu được xác định theo giá vàng, chính vì thế nó còn có tên là "vàng trắn" . Sự tăng giá của chúng thay đối theo chiều hướng lên qua các thời kỳ: từ 10 đôla/ 1kg năm 1975 đã tăng lên 400usd/1kg năm 1995. Tới năm 2002 chi phí 1kg yến phải trả là 1600usd và tới nay thì nó đã tăng lên ngưỡng 2700usd/ kg. Ngành công nghiệp nuôi chim yến mang về cho Malaysia 1 tỷ Ringgit (1 RM/ MYR = 0.3259 USD) mỗi năm, tương đương 326 triệu USD - Theo báo cáo sản lượng yến năm 2007 của hiệp hội nuôi yến công nghiệp của Malai. Trong báo cáo cũng chỉ ra rằng, 1kg yến sào loại 1, chưa qua chế biến (khoảng 90 - 120 tổ)có giá khoảng 6000RM (1900usd)/ kg, sau chế biến, giá bán lẻ có thể tăng lên 25.000RM (8100usd)/ 1kg.

 Hiện nay, thị trường tiêu thụ lớn nhất là Trung quốc, Đài loan, hồng kông với tỷ lệ cung ứng yến sào ra thị trường: ở Indonexia là 70%. Thái lan: 20%, Malai đánh dấu ở mức 6%, Việt Nam là 2%. Chính phủ Malai đã ghi nhận phát triển một thị trường đầy hứa hẹn với việc khuyến khích các nhà kinh doanh, nhà đầu tư dấn thân vào ngành công nghiệp này. Chủ tịch của Liên đoàn Hiệp hội Chim tổ Merchants Datuk Beh Heng Seong Malaysia nói rằng Malaysia có tiềm năng để tăng mức sản xuất hiện nay của nó 3-5 lần."Nghiên cứu cho thấy rằng ở Indonesia nghành công nghiệp này đã phát triển tới mức bão hòa và Malaysia vẫn còn nhiều khả năng phát triển".

 "Giá hiện nay đã giảm gần một nửa so với tháng mười một năm ngoái do tình hình suy thoái kinh tế, nhưng vẫn có một nhu cầu mạnh mẽ tại Trung Quốc. Cho dù người Trung quốc đã từng sử dựng tố yến hay không, nhưng tất cả người Trung Quốc đều biết tới "yến sào"! Theo Phó Giáo sư Trường Đại học Putra Malaysia, chuyên nghành Thận học, Tiến sĩ Christopher Lim, 36 tuổi: Các bác sĩ chuyên khoa thận đã trở nên thích thú với dự án yến nuôi khi ông đề cập đến nó tại một cuộc triển lãm nông nghiệp ở Johor Baru vào năm 2004.

 "Malaysia có thể dễ dàng nâng cao thị phần vì đây là trung tâm của khu vực sinh sản và phát triển của loài yến hàng/ yền tổ trắng", ông nói. >Tiến sỹ Lim hiện là người phụ trách hàng đầu trong việc nghiên cứu sự phát triển của giống loài yến hàng, là tác giả quen thuộc hàng triệu nông dân với cuốn : "Kiếm một tỷ từ nghề nuôi yến" (Nhà xuất bản: TrueWealth Sdn Bhd, ISBN: 9833364721), và trình bày trong các cuộc hội thảo với sự tham dự về đề tài này. Nuôi Yến hàng/ yến tổ trắng thuộc về một trong những lĩnh vực mới và được nông dân nhiệt tình ủng hộ với một sự đầu tư phát triển về chuyên môn, nghiệp vụ của ngành công nghiệp này do các nông dân được trang bị đầy đủ kiến thức và thực hành. Ngành nuôi yến công nghiệp là một ngành hoàn toàn hợp pháp sau khi bạn đã có được giấy phép từ hội đồng địa phương và đã tham dự một khóa học của Cục Thú y, Tiến sỹ Lim giải thích.

Nông dân cũng phải tuân thủ những quy định trong hướng dẫn thực hành chăn nuôi. Các quy định khác áp dụng trong việc cải tạo hay phát triển nhà yến cũng giống như việc sử dụng quy định về chăn nuôi gia cần: không nuôi trong khu dân cư và không sử dụng tòa nhà di sản. "Một nhà nuôi yến với diện tích tiêu chuẩn 6m x 20m có thể thu hoạch 2kg đến 4 kg mỗi tháng và có thể tạo ra 10.000 - 20.000 RM mỗi năm" Tiến sỹ Lim nói. "Nhưng tôi sẽ chỉ khuyến khích việc phát triển nghề nuôi yến nếu bạn đã học, thực hành và được trang bị với những kiến thức chính xác bởi vì tỷ lệ thất bại do tự phát tới 70% đến 80% !".

" Một mỏ vàng " tiềm năng

>Mặc dù, nguy cơ thất bại cao nhưng cũng không ngăn được những người đầu tư mạo hiểm. Những nhà đầu tư ngày nay thường là nhưng người nông dân đã về hưu với quỹ thời gian nhàn rỗi nhiều, hay các chuyên gia nhằm tìm kiếm thêm nguồn thu nhập... Một thực tế hiện nay là các cuộc hội thảo với số người tham dự ngày càng đông và đầy đủ đến từ khắp các nước: Malaysia cũng như Indonesia, Đài Loan, và Thái Lan... tất cả đều muốn hướng tới bí mật thành công của nghề nuôi chim yến.. Chúng tôi tham dự một hội thảo nơi mà chúng tôi gặp một kỹ sư trẻ tên là Kent Hồ, người tới từ California. Ông nói: "nuôi yến công nghiệp là một ngành công nghiệp trẻ nhưng đầy hứa hẹn tại quê hương Việt Nam của tôi. Tôi hy vọng sẽ bắt đầu một trang trại ở Đà Nẵng, một trang trại tại một thị trấn ven biển phía nam (Hội an).

Tôi đã cảm thấy rất khó khăn nhưng khi tham gia cuộc hội thảo này thì niềm tin về sự đầu tư nghề mới được củng cố trong tôi. Ví thế tôi rất biết ơn cuộc hội thảo này". Người tham gia khác là một người Malaysia, Mahmood Kechik, một bác sĩ tiết niệu, người đang xây dựng một "ngôi nhà gỗ cho chim" với năm tầng ở quê nhà Kelantan của anh. "Tôi đã theo dõi sự tăng trưởng của ngành công nghiệp nuôi yến trong bốn năm và tôi tin có là tiềm năng. Trước đây, chỉ có Hoàng gia mới có thể thưởng thức món ăn này. Ngày nay, hàng triệu người Trung Quốc đều có thể sử dụng tổ yến, vì vậy nhu càu tiêu thụ yến sào là rất lớn ", ông nói kèm thêm với một nụ cười lạc quan."Nghiên cứu cho thấy yến sào có thể mang lại nhiều lợi ích cho bà mẹ mang thai và cũng kích thích tình dục!".

 Manjung, một thị trấn nhỏ ở Perak, năm ngoái đã trải qua một sự bùng nổ theo cấp số nhân trong công nghiệp nuôi yến với rất nhiều nhà nuôi yến đầu tiên đã mọc lên. "Chúng tôi đã bán tất cả 36 căn nhà, một số nhà thậm chí còn bán trước khi chúng tôi triển khai dự án", ông Loke Yeu Loong, Giám đốc quản lý của Swiftlet Perak Eco Park, được phát triển bởi Tập đoàn Perak State Development và Bio Research Centre (M) Sdn Bhd. Với thiết kế: 22m x 7m cho mỗi căn nhà, được xây dựng theo cấu trúc ba tầng, giá bán 398.000 RM/căn (khoảng 2,7 tỷ), cũng có khoảng 18 căn nhà với điện tích 18m x 32m, ba tầng, nhà ở liền kề, chi phí khoảng 678.000 RM/căn (khaong3 4,6 tỷ).

 "Chúng tôi đã xác định các vị trí các nhà nuôi mới trên khắp Malaysia: Pahang, Negri Sembilan, và Selangor mỗi nơi có thêm 1 căn mới, hai căn tại Johor, và ba căn tại Terengganu. Chúng tôi cũng đã nghĩ mạo hiểm đầu tư vào Thái Lan và Việt Nam, nhưng thị trường Malaysia sẽ khiến chúng tôi bận rộn trong năm năm nữa! ". Ông chia sẻ.

Người tiêu dùng quan tâm như thế nào ?

Mặc dù tính khả thi của nuôi yến công nghiệp nhưng nó vẫn là một vấn đề gây tranh cãi ở Malaysia. Điều này phần lớn là do tập quán vô trách nhiệm của nông dân trong việc bảo vệ môi trường xung quanh: ô nhiễm, tiếng ồn...và một quan niệm phổ biến là "sử dụng yến sào là độc ác và không hợp vệ sinh". Biên tập tạp chí Susie Chong, 34 tuổi, nhớ lại rằng cô đã được đọc được một bức thư của một độc giả viết với thái độ đầy giận dữ sau khi cô cho biết rằng: cô duy trì sức khỏe tốt và làn da đẹp bằng cách dùng yến vào các món ăn."Người phụ nữ này giận dữ hỏi tôi: 'Làm thế nào bạn có thể quá tàn nhẫn khi ăn tổ của những con chim? Những con chim non sẽ ra sao khi mất nơi trú ngụ? ",Chong nói.   "Nhà nuôi yến còn là nơi thực hành đạo đức nghề nghiệp của họ", tiến sỹ Lim nói.

Nó thực sự là lợi ích của người nông dân vì nó không làm ảnh hưởng tới sinh linh bé nhỏ trong đó. Yến sào chỉ được khai thác khi chim non đã có thể tách bầy kiếm cặp. Cũng giống như rùa, chim yến tổ trắng thường có một thói quen trở lại chính vị trí mà nó đã được sinh ra để sinh sản. Chính vì thế, việc khai thác tổ sau khi chim đã trưởng thành không làm ảnh hưởng tới môi trường sống của chúng. Mà trái lại, bằng cách đó, đảm bảo chim non lớn lên một cách an toàn và rời khỏi tổ, một người nông dân nuôi yến có thể khuyến khích nhiều thế hệ của các loài chim làm tổ trong trang trại của mình. Mối quan tâm về vấn đề vệ sinh? Các con chim không đi vệ sinh trong các tổ của chúng. Và nguồn thức ăn của chúng là côn trùng, điều này thực sự không phải là một lo lắng.

Bên cạnh đó, để ăn tổ yến, người ta trưng sôi cách thủy, hoặc nấu sôi chúng trong khoảng thời gian từ 30 - 60 phút, tùy từng món ăn. Một số người cũng có mối quan tâm về môi trường, như chim yến là một loài được bảo vệ trong sách đỏ thế giới. Trước đây chúng được liệt vào danh sách những loài có nguy cơ tuyệt chủng. Vì vậy, sự đầu tư phát triển ngành nuôi yến sẽ đem lại cân bằng sinh thái giống loài. Bảo tồn sự phát triển đa dạng các loài động thực vật của Malai. Nông dân đang thực sự góp phần để bảo tồn các loài chim bằng cách cung cấp các cơ sở chăn nuôi thay thế cho những nguồn nuôi trong tự nhiên mà đang dần bị xói mòn bởi sự phát triển.

 Tuy nhiên, cũng có một vài trường hợp phi đạo đức ngoại lệ, Tiến sỹ Lim thừa nhận: "Một số nông dân muốn làm giàu một cách nhanh chóng đã thu hoạch tổ trước khi chim đẻ trứng, với mong muốn rằng chim mẹ sẽ phải làm một cái mới để sinh sản. Điều này là mối nguy hiểm gây hại cho sự phát triển bày đàn và thực sự là một mong muốn làm giàu phi đạo đức." Các chuyên gia đã đề ra những nguyên tắc riêng cho nghề nuôi chim yến, và lời khuyên cho tất cả người tham gia hội thảo: không thu hoạch tổ có trứng hay có chim non bên trong và không gây ra bất kỳ hình thức vật lý hoặc tâm lý tác hại tới sự phát triển của loài chim. Một khiếu nại thường gặp là tiếng ồn gây ra bởi các tiếng hót líu lo được chuyển tiếp qua loa phóng để thu hút các loài chim về làm tổ.

"Tôi luôn luôn mong muốn trở về quê hương của tôi, Tanjung Sepat (Selangor), nơi có gió biển trong lành và nguồn thực phẩm dồi dào" kỹ sư Martin Khoo, 40 tuổi. "nhưng gần đây, tôi cảm thấy lo lắng khi có quá nhiều nhà nuôi yến chuyên dụng và kết hợp. Nhiều nhà họ dành riêng tầng trên cao để nuôi yến (những nhà hộp trong trung tâm) và thậm chí một số nhà đã được chuyển đổi thành khách sạn chim yến! Chúng Hót líu lo không ngừng, ngay cả ở giữa đêm khuya. Và thực sự là khó chịu khi mà nó cứ bay thành đàn trên đầu bạn ", ông nói cáu kỉnh. Giải pháp mà Loke Swiftlet Perak Eco Park đưa ra: việc nuôi yến trong các trang trại ở vùng ngoại ô của thị trấn để giúp giảm bớt khiếu nại.

Thiếu các hướng dẫn chi tiết

Tất nhiên, nó sẽ hữu ích rất nhiều nếu có chỉ dẫn quy hoạch phát triển vùng nuôi yến tập trung để đảm bảo rằng các trang trại được bố trí nơi họ sẽ không gặp những phiền toái. Thậm chí nếu có, họ sẽ rất khó để thực thi bởi vì không ai biết chính xác có bao nhiêu trang trại đang tồn tại. Theo con số thống kê khác nhau cho con số chính xác dao động từ 25.000 đến 40.000 căn. Nhiều người không có giấy phép xây dựng nhà yến, thiết kế kém, và vị trí không chính xác (làm trong khu dân cư hoặc trong các tòa nhà di sản). Đó là điều không có gì đáng ngạc nhiên vì có quá nhiều cơ quan chính phủ, các cơ quan, và các hội đồng địa phương đều có liên quan tới những trang trại nuôi yến này. Ông Beh, Một thương gia cũng nhà một nhà đầu tư nuôi yến, cho biết: có một quy định rõ ràng và công bằng trong việc hướng dẫn áp dụng chung cho tất cả các bang tại Malaysia.

Ví dụ, một giấy phép kinh doanh hàng năm trong Ipoh là 120 RM, trong khi ở Rompin, Pahang, chi phí tới 1.200 RM. Một vấn đề khác mà hạn chế sự phát triển của ngành công nghiệp này là quan điểm cho rằng chim yến là một loài được bảo vệ, và về mặt kỹ thuật, yến sào không thể xuất khẩu nếu không có giấy phép. Vì vậy, mà hầu hết nông dân chỉ bán tổ của họ cho các thương lái và không thể khai thác hết lợi nhuận. Ngay cả khách du lịch, người mua tổ hợp pháp từ các nhà bán lẻ, cũng không thể đưa yến sào ra khỏi đất nước - một số khách hàng mua sản phẩn đã bị tịch thu ngay tại sân bay.

Họ phải xin giấy phép từ nhà quản lý (Perhilitan), mất đến bốn ngày để xử lý yêu cầu với chi phí khoảng 200 RM và với thuế xuất khẩu 100 RM/kg. "Thật là vô lý! Tại sao khách du lịch lại phải trả những chi phí không hợp lý như vậy. Làm thế nào chúng ta có thể khuyến khích khách hàng mua các sản phẩm do Malaysia sản xuất khi chính phủ có quy định như thế này?" - Ông Beh chỉ ra thêm." Có chắc chắn đó có còn là quy định phù hợp với tiềm năng của ngành công nghiệp này trong thời hiện đại?"

Nhiều người cũng sợ rằng các trang trại nuôi chim yến sẽ gây ra hoặc lây lan dịch cúm gia cầm.

Tiến sỹ Lim là nhanh chóng bảo vệ các loài chim yêu thích của mình: "Không có quan chức y tế bất cứ nơi nào trên thế giới đã từng tìm thấy một chủng vi-rút cúm gia cầm giữa các loài chim yến." Ông cũng nói thêm rằng, "Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những nơi có trang trại yến đã báo cáo, tỷ lệ mắc bệnh sốt xuất huyết cũng ít hơn các nơi khác". "Chim yến là những sinh vật rất sạch sẽ. Nó không di cư và không chia sẻ nguồn thức ăn cũng như nguồn nước với các loài động vật khác.

 Nó uống những giọt nước từ trong hơi ẩm của không khí (do đó thiên hướng của nó thường làm tổ trong các hang động ẩm ướt) và thức ăn chủ yếu là các côn trùng bay trong không khí. "Tôi hy vọng các chuyên gia sẽ lên tiếng bảo vệ cho nghành nuôi chim yến thêm uy tín. Bộ phận phát triển Tri thức và nông nghiệp có trách nhiệm để đảm bảo thành công lớn hơn trong ngành công nghiệp này". Tiến sỹ Lim chia sẻ thêm.

Vận hành nhà yến ra sao ?

Theo những kỹ thuật nuôi yến chúng tôi đúc kết đồng thời quan sát và nhận thấy chim yến thường ưa sự yên tĩnh hoang sơ, chúng thường đến trú ngụ ở các ngôi nhà cũ, ít sử dụng hoặc phá vỡ môi trường đang tạo tự nhiên cho nó. Do vậy, bước đi đầu tiên để phát triển nghề này là chăm sóc đều đặn định kì cho nhà yến , bảo tồn và phát triển nhà yến.

 Cách làm hữu hiệu nhất trong thời gian đầu là không thu hoạch tổ hoặc chỉ thu hoạch tổ một cách chọn lọc sau khi chim con bay hết và có biện pháp chính xác sửa chữa ngôi nhà có yến đang ở khi thật sự cần thiết hoặc không hiệu quả. Việc vận hành nhà yến rất nhấn mạnh nguyên tắc là phải kiểm tra nhà yến một cách đều đặn và chỉ thu tổ sau khi chim con có thể bay và tự lo cho mình (khoảng 2 tháng tuổi).

Cách bảo vệ nhà yến đúng cách

– Lắp đặt hệ thống quan sát (camera) trong và ngoài nhà yến để đảm bảo vệc giám sát các mối nguy hại cho nhà yến từ con người cũng như các tác nhân liên quan khác.

 – Tốt nhất, cửa ra vào nhà yến dành cho người phải dày 1 – 2 lớp và nên trang bị các loại khóa tốt để chống trộm.

 – Xây tường bao xung quanh nhà yến, phải có bảo vệ nếu gia chủ đầu tư xa vị trí nhà ở của mình. -Thiết kế lỗ ra vào của yến phải phù hợp , nếu có đủ điều kiện và cần thiết nên lắp hệ thống báo động quanh lỗ chú ý đến các loại thiên địch của yến -Mái trần nhà nên lắp khít và chắc có thể làm bằng xi măng nhưng chú ý đến nhiệt độ cho phù hợp

Một số thiên địch ảnh hưởng đến yến và nhà yến

– Các loài chim: chim đại bàng, cú mèo, quạ, bồ câu,… tốt nhất không nên để chúng bay xung quanh ngôi nhà yến, nếu thấy phải xua đuổi, không để chúng xâm nhập lại gần.

   – Chuột: chim yến rất sợ chuột, nếu chuột vào yến sẽ bay đi nơi khác nên bằng mọi cách phải ngăn chặn chúng từ mọi ngõ ngách để chúng không có cơ hội vào được (thấy là diệt). – Dơi: dơi rất hôi & luôn quấy động, thậm chí chúng còn ăn trứng và yến con, có nhiều nhất vào mùa khô khiến yến bay đi nơi khác.

  – Rệp: rệp là loại rất hôi, khi đóng gỗ tạo ra khe hở trên trần sẽ tạo điều kiện cho chúng sống và phát triển, yến khó chịu, không làm tổ.

  – Nhện: lưu ý lỗ ra vào có nhện và gián hay không, nếu có phải quét dọn ngay nếu không sẽ làm ảnh hưởng đường bay của yến. Để xây dựng nhà yến bền vững ngoài các yếu tố xây dựng nhà yến chúng ta cần thường xuyên chú ý vận hành và bảo vệ nhà yến trước các tác nhân ngoài.Trên đây là những kinh nghiệm chúng tôi rút ra được trong quá trình xây dựng nhà yến.Chúc các bạn xây dựng nhà yến tốt và đạt nhiều thành công.